Da Weiss Sundach
(Heinz Bernard)
Acht Daa nòò Oschdan, an „Weißen Sundach“ òrra Naadmollsdachsinn d´ Kinna, ganz friija med 12 un dann med 10 Joa zum easchden Mòòl zua Kommnion, zum Naadmool gang. Schunn Wuchen vòòahääja simma bei d´ Paschdòòa in d´ Kommnionsundrichd gang. Dòò hamma alles g´leadd wadd ma hann mißden wissen fòòa zum easchden Mool beichden s´ gehn. Die zehn G´booda hamma mißden learen, un die wòòaren schwääja, die wòòaren jo all in Hochdeidsch. Wea s´ nidd kunnd had, dea had s´ mißden 20 mòòl schreiwen, un dad wòòa beim Deiwel vill. Wie ma s´ kunnd hann, simma s´ all durchgang un hann iwwaleed, gehn welled daß ma g´sinnichd hann. Dad wòòa gaanidd so ääfach. Ma hann s´ woll kand, awwa nidd all vaschdann. Dann simma zum easchden Moll zua Broob beichden gang. Dahemm hamma g´sidsd mem Bleischdifd unnem Schdigg Pabieja un hann iwwaleed. Fòòred dridd G´bood had da Paschdòòa g´saad: „Du sollschd nidd fluchen,“ un had g´mennd, daß ma kään häälijen Namen unhäälich ind Maul hollen soll. Uus Leid hann dòdavòòa kään häälich Namen me g´brauchd un annan dòòfòòa ing´sedsd. S´ hann zum Beischbill g´fluchd: „Saggzimmend nòmmòòl“ òrra
„ Nuunidje“ un hann g´glaafd, daß da Herrgodd dad nidd vaschded. Ed wòòa also kään Fluch. So hammija Kinna ed aach g´mach, hann also gehnd dad G´bood kään Sinn gedòòn. Jedsd hamma sollden saan, wie degg ma uus Eldan nidd g´eeadd hann weil ma z´rigg g´mauld òrra nidd uff s´ g´heeadd hann. Dad iß jo braggdisch jeeden Daach passiejad. Wie soll eich dòò noch wißden, wie degg dad wòòa. So weid kunnd eich jo noch gaanidd zeelen. Med dem annan G´bood wòòa ich schnell ferdich. Eich hann noch käänen dood g´mach, aussa enn paa Fresch un dea ään Kads, die wo ich in da Bach vasääfd hann. Ob die aach dazu g´heearen hann eich nidd gewuschd. Schwääja wòòred nòmmòòl fòòa feschds´schdellen, wie degg ich g´glaud hann. Jeed Jòòa wòòaren ma beim Nòòba an d´ Äbbel un Biejaren, hann im Grumm-baschdigg Grummbann g´holl fòòa in da Gluud vamm Grummbagraud s´ bròò-den, orran Rummel g´glaud fòòa enn Rumelbòòz s´ machen. Die annan wòòaren jo ach bei uus. Weil ma im Beichdschduul hann mißden Hochdeidsch schwädsen, hann ich ach mein Sinnen mißden so schreiwen. Dòò hann eich d´ Mamma g´fròòd, wie Ehe uff Hochdeidsch hääschd. „Egg´“ saad s´. Also hann eich fòòa dad G´bood „Du sollst nicht Ehe brechen“ g´schrief: „ Ich hann d´ Egg´ nidd g´bròch, dad wòòa da Peeda.“ Eich hann ach dem annan sein Weib nidd begòòren, weil ich nidd wääß fòòa wadd. Dad Schlimmschde vann allem wòòa awwa, daß ma d´ Sinnen hann mißden b´reujen un s´ nòmmòòl hann mißden gud machen. Ganz friija hann d´ Naadmòòlskinna mißden bei all Leid gehn, die woo s´ g´ärjadd hann un hann s´ mißden um Vazeijung bidden. Dad wòòa faschd in jeedem Haus. Dobei hann d´ Kinna Bluud g´schwidsd. Wie dann d´ ejaschd Beichd rimm wòòa , dòò wòòa alles gudd, ma had nuua mißden uffpassen, daß ma nidd bis zum näggschden Moijn nòmmòòl voll Sinnen wòòa. Wie ma dann Òòwens all in da Bidd nòònanna g´baad hòrren, hamma s´ Naad geß. Eich durfd essen warrich gewolld hann un sovill ich gewolld hann. Dad Essen had jo mißden widdahallen bis nòò da Kommnjon am näggschden Moijn. Weil ma nòò zwelf Uua naads nix me essen durfd, iß d´ Mamma kurz vòòa zwelf meda Taas Bulljong mem Aaij drinn kumm un had mad s´ dring´n ginn, dòò wòòa eich noch waggrich, eich kunnd ääfach nidd schlòòfen, eich wòòa s´ uffgereechd. Am näggschden Moijn wòòaren s´ all im Haus friih waggrich. Wie d´ Mamma an mein Bedd kumm iß wòòa eich schunn wach. Mija wòòared richdich iwwel, richdich gròòbich. D´ Mamma had mich mißden aanduun: d´ Leif- un Seelbux, lang:g, schwarz Schdrimmb med Schrumbendelln, d´ Naadmòòlsaanzuch un d´ nau Naadmòòls:schuu. Am beschden had mija die Schibbkabb g´fall, die woo ausg´sinn had wien Schdudendenkabb. G´schnijelld un g´schdrijelld hann eich dòò g´schdann un gewaad, bis da Pabba un d´ Mamma aach ferdich wòòaren. Padd un Good wòòaren in dea Zeid kumm, eich hann mein G´beedbuuch, d´ Roosengranz un d´ Kerz gried, un dann simma loß an d´ Leewes:school. Dòò hamma uus all uffg´schdelld, d´ Mädcha in ijaren weißen Gläädan, dann d´ Buuwen, d´ Eldan un Padd un Good. D´ Leering un da Leera hann uus nòmmòòl amaand, jòò braaf s´ sinn un nidd med da Kerz lòòrimm s´ fechden, sunschd wääaren ma nidd im Schdande der heilichmachenden Gnaade un ma dirfden nidd kommnizijaren gehn. Dann iß da Zuuch loßgang. An da Schbidds iß d´ Musigg maschijad un mija hinnendraan, d´ Laudraweech ruff biß in d´ Kirch. Faschd an jeedem Haus hadden Faandel g´hong:g. Wie ma in d´ Kirch rinnsinn, had d´ Orjel g´schbilld un da Kirchenschweidsa med seinem rooden Mandel un seinem grooßen Schdegg´n had uus med doodäremschden G´sichd uff uus Bläddsa g´fijad. D´ Kerzen hamma in die Halda an d´ Bäng:g g´schdoch, hann uus g´gnied, ed Greitz g´mach un uus dann g´sidsd, so wie madd g´leead hòrren. Wie d´ Meßdiena g´bimmeld hann, sinn mija nòmmòòl uff un hann uus g´gnied, d´ ganz Meß durch, un die Gnie hann so wee gedòòn. Wenn ääna g´tuschbadd hòdd, dann had sich da Paschdooa am Aldaa rimmgedreed un had ganz bees riwwag´luud. Eich hann imma mißden uff die zween Eng´l luun, die woo rechds un lings uff da Kommnionbang:g g´schdann hann. Dea ään had d´ Finga g´hoof als wenna fròòn wolld: „ Bischd du ach òòne Sinnde?“ Dea anna hòdd enn Schwääjad un had gedrood: „ Du wijaschd va:urrteilt wenn du nicht im Stande der heilichmachenden Gnade bischd.“ Eich hamm mich ball nidd gedraud fòòa an d´ Kommnionbang:g s´ gehn. Die wòòa so hoch, ma had uus kaum g´sinn. Ma hann uus g´gnied, d´ Hänn sesammen g´leed un d´ Zung rausg´schdreggd. Dòòdruff had dann da Paschdooa d´ Herrgodd g´leed. Dea had mi´ßden uff da Zung vaschmelzen, ma durfden nidd kaauen. Wie dann d´ Meß auswòòa, simma uff da Kirchendrebb abg´mòòld wòòad mem Paschdooa un med da Leearing un em Leeara. Dahemm had mich dann jeeda graddeliejad un ma enn G´scheng:g ginn. Die durffd eich awwa easchd nòò da Aandachd Middes uffmachen. Dad wòòa awwa nidd so wie haud enn Kombjuuda, enn Fernseeja, enn Wiedejokammara, enn Aarmbanduua, enn Fah-
raad med 28 Gäng òrra enn Briefchin med Geld drinn. Dad wòòaren Häälijenbildcha, Roosengränz, G´beedbiecha, enn Bild fòòa an d´ Wand s´ häng´n, enn Paa Schdrimmb, enn Griffeldoos, enn Schiefataafel un so weida. S´ Essen un s´ Dring´n harred an dem Daach nuua vamm beschden ginn. D´ ganz Famill wòòa dòò, Ooba un Ooma vann bääden Seiden, Ung:geln un Tanden un nadijalich Padd un Good. Die hann sich d´ gnazen Daach g´ladds un g´feijadd bis in d´ Naad rinn. Am neggschden Daach hòrren ma Gligg, ed wòòa scheen Werra un ma hòrren mem Paschdooa enn Schbaziejagang g´mach nòò Enschdruff ind Exazizienhaus. Dahemm harred d´ Reschda vann gischda ginn, un dad wòòa meina Seel noch massich.
