Da „Fedden Dunnaschdaach“

(Heinz Bernard)

Da Aanfang vann da Faasend iss da fedd Dunnaschdaach. Zum Abschied vann de Flääschdaa unn dass ma inn da Faschdenzeid g´nuch Salz inn de Galjann hadd, soll ma sich ann deem Daach noch äämool so richdich sadd essen. Womeechlich soll ma  noch vò:am Middachessen schunn siwen Mòòl medd feddijem Maul ausem Finschda luun. Ann dem Dach sinn unna annarem de Hirden, da Schweinehird, da Viihird unn da Schäfa medd i:aren Frau:uleid durjedd Dorf g´zoo unn hann inn deen Heisann, aus denen wo senn Schdigg Vii edd Jo:a iwwa g´hiid hann, ihren Hirdenlohn inn Geld unn Naduralijen, Schbegg, Brood, Erwesen, Boonen, Linsen, graad wadd bei Hand wóó:a, abg´holl. Se hòrren an deem Daach aach ebbes se feijann, unn dadd ferm, se hann sich nidd brauchen se vabòòzen, se sinn medd ihren Lumben inn de Wirdschafd unn hann Faasend g´feijadd. Dòòraus sinn dann die Lumbenbäll endschdann. Der Brauch hadd sich bis weid nòòm ledschden Griich g´hall. Wer kann sich nidd noch dòòdraan a:innan. Drei Sääl wóó:aren se glään, da Uul, da Kudscha unn da Schdrausmads. Dòò iss kääna rinn gang der woo nidd vabòòzd wòò:a, dòò wòò:a kääna se fein fòò:a Lumben aans´duun. Wer bei da Vòò:afiirung unn da Bräämierung hadd wollden meddmachen, der iss inn enn Lischd inng´draa wòò:ad unn hadden Numma griid. Dabei harra missden g´nau:u saan, als wadd dassa uffdreed. Annd Danzen wòò:a de ganzen Òòwend nidd se deng:gen. Die Lumben sinn durch de Saal g´zoo unn hann sich de Leid g´wieß, enn Grubb Zigeina, enn Lumbenhändla memm Ziiwäänchen voll Gerimmbell, enn Landschdreicha, enn Beddla, enn Dibbenpuuda, enn Schäärenschleifa, enn Beesenbinna, enn Korfflächda, Ääna memm Danzbää:a unn noch vill anna Masgii:aden, unn de Leid hann g´räädseld, wer dadd soll sinn. Eich kann mich noch an äänen Lumbenball a:innan, an dem ach enn Dreggsagg auffg´dreed wòò:a.  Wi:edd dann sooweid wòò:a vòò:a de Vòò:afiirung, dòò hadd de Musigg enn Tusch g´schbilld unn dadd Breisrichdakommitee, da Bernard  Hennrich, da Wenzel Niggel unn da Irsch sinn uff de Danzfläch kumm unn hann die enzelnen Numman nòònanna uffg´ruuf. Dae:aschd iss mòòl ihr Gläädung b´guudachd wòò:ad, ob se iwwaräänschdimmd medd deem wadd se aanginn hann, dann hann se mißden ihr Vòò:afiirung machen. De Breisrichda hann unnabhängich vaanenanna ihr Pungden ginn. Wie dann der Dreggsagg kumm iss, dòò wòò:a alles muggsmeis:chin schdill. Enn richdija Dreggsagg, dreggich vann Kobb bis Fuuß, a hadd vann Dregg g´schdann, da Gnuschd isem vamm G´sichd abg´breggeld, umm Kobb horra ebbes, dadd wo vòòa langa Zeid villeichd mòòl enn Huud wòò:a, anschdadd enn Hemd horran varobbden Sagg aan, unn de Farf vann der lecharich Buggs wòò:a nimme se g´sinn. De Schuu wòòaren medd Fissel zug´bunn, de Soolen hòrren sich selb:schdännich g´mach unn de Schdrimmb kunnd ma nu:a noch a:aanen. Dann harra sich uff de Borren g´sidsd, hadd ausem Beidel, deen wòò:a iwwam Buggel häng:gen hòdd, enn Bindel rausg´holl. Edd hòdd ausg´sinn als wenned mòòl enn Saggduch g´ween wär, harred vòò:a sich hinng´leed unn harred uffg´mach. Enn Kannden Brood, enn Schdigg Bluudwurschd unn Limburja Kääs wòò:a drinn. Dann harra inn seinen Buxensagg g´griff unn harren alld roschdich Gneib rausg´holl. A hadd se uffg´mach unn hadd dann inn alla Seelenruu se erschd aang´fòng:g sein Zääwen:nääl se schneiden. Zwischendurch harra dann enn Schdigg Brood, òrra Wurschd òrra Kääs abg´schnied unn innd Maul g´schdoch unn imma nòmmòòl weida de Nääl g´schniid. All Leid hann g´saad, „wadd iss dad loòò enn Dreggsagg“. A hadd medd weidem Abschdand de Erschden g´mach. Jeeda hadd nu:a noch g´räädseld, wer dadd lòò soll sinn, unn wi:edd dann bei da Demasgiirung g´hääschd hadd: „Da Hoffs Norbert wòò:a da Dreggsagg“, dòò hadd jeeda de Kobb g´schiddelld unn g´saad: „Dadd lòò herremma deem nidd ginn.“ A wòò:a soo doll, dass ich meinen beschden Freind nidd kannd hann.

Heinz Bernard